Overkwartier

Beeselse
Landschap

Ongeschreven
Geschiedenis

Bestuur en
Organisatie

Bezit
Verpanding
en Overdracht

Toezicht en
onderhoud
wegen

 

 


Tussen Maas en Meerlenbroek

Fragment uit het boek door Loe Giesen

Het Beeselse Landschap.

Bij het bekijken van landkaarten en luchtopnamen (in dit geval uit 1975) vallen de grote lijnen van ons landschap al snel op. Daar zijn allereerst de natuurlijke grenzen. In het noorden de Schelkensbeek; in het oosten het beboste hoogterras; in het zuiden de Swalm en in het westen de Maas. Een gedeelte van deze natuurlijke grenzen is overgenomen in de gemeentegrenzen. Andere grenzen zijn slechts ten dele geadopteerd en zijn aangevuld door middel van denkbeeldige lijnen.
Het oostelijke gedeelte van de toch al smalle strook tussen Maas en Prinsendijk wordt gevormd door het Meerlebroek, een gebied met een relatief zeer jonge bewoningsgeschiedenis. De historie van Beesel speelt zich dan ook vrijwel uitsluitend af tussen Maas en Meerlebroek.
Ook binnen dit gebied zijn reeds vanaf grote hoogte de grote lijnen zichtbaar. Zo zien we de laagten van de oude Maasbeddingen die nu het beekdal vormen van Teutebeek en Huil- of Tasbeek. Hier werden de middeleeuwse omgrachte boerderijen Tgen Raede en Tgen Broeck en de 17e eeuwse schans gebouwd. Ter hoogte van Reuver ligt de Oude Maas, die de enclave van de Kesselse Weerd reeds vele eeuwen afscheidt van het Beeselse territorium en zich voortzet in de vorm van de Tasbeek aan Kesselse zijde.
Zo'n tienduizend jaar geleden, tijdens de laatste ijstijd, werden aan de oostzijde van het vrijwel drooggevallen Maasdal lange rijen stuifduinen afgezet door de aanhoudende westenwind. Binnen onze gemeente treffen we deze in een vrijwel ononderbroken strook aan van Rijkel tot aan de Schelkensbeek. Gebieden als Aoleberg of Donderberg, Caeffert, Vreeberg, Solberg, Walsberg, Lommerbergen, de Bercken en Schinheuvel behoren tot dit complex.
De Schelkensbeek en de vrijwel geheel overkluisde Reuverbeek hebben zich later een moeizame weg gezocht dwars door de stuifduinen, waarbij zij dalen hebben uitgesleten tot circa 8 meter diep.
De invloed van de mens heeft door de eeuwen heen een grote stempel gedrukt op het landschap. Op de luchtopname zijn de woonkernen gemakkelijk te onderscheiden: Ronckenstein; Reuver samen met Offenbeek en Leeuwen; het bungalowpark De Lommerbergen; de kern van Beesel samen met Ouddorp en Bussereind; en Rijkel. Tussen deze kernen liggen de vele wegen tussen deze plaatsen onderling en naar de bonte lappendeken van akkers, weiden, bossen en broekland.
De meest recente ontwikkelingen, naast de enorme toename van woningbouw, zijn de spoorlijn die in 1865 werd aangelegd en de Streekweg, die de scheiding gevormd door de Rijksweg nog eens beklemtonen.