Hoofdpagina

 

Kermisprimeur blijkt ordinair jatwerk

persbericht de Limburger 31 maart 2009

Het was een revolutie in de kermiswereld van begin vorige eeuw: de cakewalk.
Gerrit Wegkamp uit Roermond was in 1909 de eerste exploitant die de nieuwe attractie
in Nederland introduceerde. Rijk is hij er waarschijnlijk niet van geworden, vermoedt
amateur-historicus Ruud Lamboo.
Maar de Roermondse kermisexploitant GerritWegkamp heeft er wel mooi het predikaat
‘eerste exploitant van een cakewalk in Nederland’ aan over gehouden. „In 1909 op de kermis
in Hengelo”, stelt Lamboo. Daar stondWegkamp voor het eerst met zijn cakewalk.
Enkele maanden later verscheen de nieuwe attractie ook op de kermis in Roermond.
„Twee in tegenovergestelde richting bewegende bruggen”, zegt Lamboo. Meer was het
eigenlijk niet. Maar voor die tijd was dat zeer spectaculair. Overgewaaid uit Amerika,
waar het toestel werd uitgevonden als een soort mechanische variant van de
dans de cakewalk. Daarbij werden wilde sprongen en bewegingen afgewisseld met plechtig en overdreven deftig lopen.

In zijn boek ‘De Cake-Walk, Van krankzinnige dans naar kermisattractie’ duikt Lamboo in de historie van dit vernieuwende kermistoestel.
En beschrijft hij de rol die de Roermondse kermisfamilie Wegkamp-Van Bergen speelde bij de introductie van deze verre voorloper van het Luna Park en de Shimmy.
En wat blijkt:Wegkamp heeft zijn primeur gewoonweg gejat. „Dat gebeurde in die tijd overigens wel vaker”, zegt Lamboo er snel bij.
Nieuwe kermisattracties werden veelvuldig gekopieerd. En precies dat deedWegkamp ook.
Want de draaimolen, die hij na zijn huwelijk met Bets van Bergen van de bekende Roermondse kermisfamilie, van zijn vader overnam, kon hem niet echt bekoren.
De ambitieuzeWegkamp wilde meer. En zodoende toog hij op een zekere dag naar de kermis in Hamburg, zo blijkt uit publicaties die Lamboo op heeft gedoken.
Wegkamp had succes. ‘Daar stond een zaak, die het zeer druk had en die hem dermate interesseerde dat hij ‘s nachts stiekem onder het zeil kroop.’ Gewapend met duimstok, een kaarsje en potlood.
‘Niet alleen om de zaak eens in ogenschouw te nemen.’Wegkamp maakte een schets van de attractie.
En met die gegevens reisde hij terug naar Nederland, waar hij zijn plannen verder uitwerkte en vervolgens zelf een cakewalk (liet) bouwen. Die zaak liep als gesmeerd, maar de concurrentie
sliep niet. Binnen afzienbare tijd groeide volgens Lamboo het aantal vergelijkbare attracties met de dag.Wegkamp deed zijn zaak van de hand en reisde tot de Tweede Wereldoorlog verder met een velodrome.

Toch heeft de Roermondenaar hiermee mede aan de wieg gestaan voor het latere Luna Park en de Shimmy. Aan de ‘bewegende bruggen’ van de cakewalk werden namelijk steeds meer onderdelen toegevoegd. Van lopende banden tot bewegende trappen en draaiende tonnen waar bezoekers doorheen moesten lopen.Waarbij de in Roermond gebruikte benaming Shimmy (eveneens afgeleid van een gelijknamige dans uit Amerika) voor de attractie volgens Lamboo trouwens niet helemaal juist was. „De Shimmy is eigenlijk alleen de bewegende trap aan de voorkant van de kermisattractie”, zegt Lamboo. Mensen stonden vaak minutenlang te worstelen om de naast elkaar geplaatste trappen die tegen elkaar in bewogen te overwinnen. Doordat de exploitanten de trappen aan de buitenkant van de attractie plaatsten was het gestuntel gratis reclame en was publiek voor de attractie verzekerd.

Het eenvoudig ingebonden boek ‘De Cake-Walk, Van krankzinnige dans naar kermisattractie’ van Ruud Lamboo is voor 7,50 euro te koop bij boekhandel Boom aan de Neerstraat in Roermond.