Requiem voor een stadsgezicht
Remunj, 20-01-2010
Ondergetekende heeft als liefhebber van het beschermd stadsgezicht van Roermond onlangs bezwaar aangetekend tegen de te hoge bouwplannen van projectontwikkelaar Victor Adams aan de Roerkade. Er waren drie bezwaarschriften ingediend, die alle drie door de gemeente afgewezen zijn (niet ontvankelijk verklaard). Momenteel mogen de drie bezwaarmakers gedurende de ter inzage legging van de plannen op het stadhuis nog in beroep gaan bij de Raad van State vóór 7 februari. Dat gaat ondergetekende niet doen. In plaats van verder te procederen heb ik dit ‘Requiem voor een beschermd stadsgezicht…’ geschreven.
De top drie van Roermondse ansichtkaarten zijn in willekeurige volgorde een foto van het Munsterplein met kiosk en Munsterkerk; een foto van de markt richting kathedraal en een foto vanaf de Loesbleik van de oude stenen brug over de Roer richting stad en kathedraal. Dit laatste plaatje is aanleiding voor dit schrijven omdat dit stadsgezicht van Roermond binnenkort drastisch gaat veranderen.
Het is de meeste mensen ontgaan, maar op verzoek van projectontwikkelaar Victor Adams heeft de gemeente twee ‘postzegel’ bestemmingsplanwijzigingen doorgevoerd aan de Roerkade om het Adams mogelijk te maken flink de hoogte in te gaan met zijn nieuwbouwplannen. Het betreft nieuwbouw op de hoek St. Nicolaasgats-Roerkade waar nu nog de voormalige garage ligt van Op ’t Broek. Daar moet een hotel verrijzen met een daknokhoogte van 17 meter. Voor liftschacht, trappenhuis en schoorsteen is 18 meter toegestaan. De huidige daknokhoogte van het huis boven de garage is 10 meter. Op de hoek van het Koolstraatje en de Roerkade verdwijnen twee huizen die in elkaars verlengde liggen. Ervoor in de plaats komt een diep en hoog gebouw met op de begane grond een horeca voorziening en op de vier verdiepingen erboven 8 appartementen. Ook hier wordt de daknokhoogte minstens 17 meter. Terwijl die nu 10 meter is.
Voor het mooie plaatje dat hierboven als derde genoemd werd zijn de gevolgen van met name het hotelplan op de hoek met de Nicolaasgats ingrijpend! De vier beeldbepalende elementen van dit gave stadsgezicht zijn de rivier, de brug, de stad en de kathedraal. Mooi is te zien, hoe de stedelijke bebouwing als het ware aankruipt tegen de hoogte waarop de kathedraal ligt. De kathedraal ligt op het hoogste punt van de binnenstad. We zien een stuk binnenstad waarvan de bebouwing van oudsher naar de Roer afloopt. Doordat de bebouwing van de Roerkade bescheiden van hoogte is kun je de rode daken en de achterkanten van de voormalige koopmanshuizen aan de hoger gelegen Kraanpoort mooi zien liggen. Naast de rivier, de brug en de kathedraal is dit oude deel van de stad van wezenlijk belang voor de schoonheid en de gaafheid van het plaatje. Als het hotel er komt behoort dit dakrijke doorkijkje tot het verleden want het 17 á 18 meter hoge hotel schuift ervoor. En beneemt daarmee het zicht op dit frappante hoogteverschil in de stedelijke bebouwing van het oudste stukje binnenstad.
De gemeenteraad heeft de bestemmingsplan wijzigingen inmiddels goedgekeurd in haar vergadering van 17 december. De projectontwikkelaar mag zijn gang gaan. De precedentwerking van deze facilitering door de gemeente van een projektontwikkelaar in een beschermd stadsgezicht laat zich raden. Waarom hij wel, en ik niet? Zal de volgende zeggen die zich bij de gemeente meldt met plannen die niet stroken met de regels van het beschermde stadsgezicht.
Misschien moet Roermond de status van beschermd stadsgezicht maar afgenomen worden. Dan is verantwoordelijk wethouder Jos van Rey van de regeltjes af en hoeft hij niets meer te roepen wat uit zijn daden niet blijkt. En bent U van mijn gezeur af.
O ja, u vroeg hoe ik het dan wilde? Nou heel simpel. Allebei de geplande gebouwen één verdieping lager. Over de aansluiting van de nieuwbouwplannen op de historisch gegroeide stad wil ik het nog niet eens hebben. Over het materiaal gebruik en de stijl evenmin. Tekst en uitleg daarover kunt U krijgen bij architect Maarten Engelman, veronderstel ik. Dat zijn kwesties van smaak. En daar valt over te twisten. Maar over de hoogte niet. Op die plek niet. In een beschermd stadsgezicht zijn zaken als hoogte en rooilijnen heilig. En bepaalde zichtlijnen wat mij betreft ook.
P.S. Los van deze twee nieuwbouwplannen aan de Roerkade staat er ook nog een op de rol op de plek van het voormalige sportwinkelpand Somers. Hier zijn 11 startersappartementen gepland met, hoe raad U het, een horecavoorziening op de begane grond. Maar deze plannen zijn van woningbouwvereniging Roer en Maas. Een ontwerptekening van Kernarchitecten stond al in een editie van City Life, een mede door de gemeente gesubsidieerd blad dat mag liegen want het is opgezet als een grote advertorial! Ofschoon de geplande nieuwbouw een verdieping hoger is dan die van het belendende horecapand op de hoek met de Kraanpoort is dat op de nieuwbouw impressie niet te zien. Kwalijker is dat gesuggereerd wordt in het artikel dat het om een verbouwing (‘transformatie’) van pand Somers gaat. Terwijl dat pand finaal gesloopt wordt. De laatmiddeleeuwse kelders, de oude eiken balken op de verdiepingen, de eeuwenoude houten dakconstructie, de oude muurankers, het moet allemaal weg. Ook al stond in het bouwhistorische onderzoek dat het de moeite van het behouden waard is. Wat dat betreft liegt de impressie weer niet. Die laat zien dat het nieuwe pand ook de belendende muur met poortje opslokt. Ook hier is mijn advies zonder een oordeel uit te spreken over de nietszeggende architectuur: een verdieping lager graag!
Dit gaat er gebeuren beste lezer in ons geliefd Roermond. Nu u het weet kunt u afscheid nemen van dit mooie stadsgezicht. Kijk met het ‘Bacchus drieve’ op vastelaovesdinsdag (2010) nog maar eens goed. Het kan de laatste keer zijn.
Met vriendelijke groet
Dennis Janssen
