Kunstschat in keldertje
door Hans Straus
Bron: De Limburger 17 maart 2011
Onderzoeksbureau SOB Research presenteerde 16 maart 2011 in Roermond de grootste archeologische glasvondst ooit in Nederland. Ongeveer 1,5 miljoen glasfragmenten, waarvan 8400 ‘uiterst zeldzame’ stukken gebrandschilderd glas uit de dertiende tot en met de zestiende eeuw.
Op de hoek van de Dionysiusstraat en de Heilige Geeststraat in Roermond is een keldertje waarin archeologen in december 2009 onder een laag modder 1200 kilo glas hebben gevonden. Wat aanvankelijk een onooglijke hoop scherven leek, bleek na nader onderzoek een ware kunstschat te zijn. Archeoloog Jente van den Bosch van SOB en kunsthistorica Silvia Pellemans van de gemeente Roermond kunnen hun enthousiasme nauwelijks verbergen als ze over de vondst spreken.
Op de genoemde plek moet zich in de zestiende eeuw een bedrijfje hebben bevonden dat aan recycling deed van glas. Kleine stukjes werden er omgesmolten tot nieuwe ramen.Wat in de kelder is gevonden moet de voorraad om te smelten glas zijn geweest. Met name de 8400 gebrandschilderde fragmenten - ter vergelijking; de tot nu toe grootste vondst telde er in 1999 (Zutphen) 6000 - zijn volgens beide wetenschappers van onschatbare waarde. Van den Bosch: „Je vindt in Nederland en België echt geen gebrandschilderd glas uit de dertiende en veertiende eeuw meer in gebouwen. Je kunt ervan uitgaan dat het glas in deze kelder werk vertegenwoordigt van honderden verschillende kunstenaars uit Nederland, België en Duitsland. Glas dat uit kerken en kloosters is gekomen, maar ook van bij mensen thuis. In de zestiende eeuw werd een gebrandschilderde voorstelling op glas vaak als huwelijkscadeau gebruikt. Hier gaan kunsthistorici de komende jaren nog hun tanden op stuk bijten.” Silvia Pellemans is zo’n kunsthistoricus. Zij is betrokken geweest bij gesprekken tussen de provincie Limburg - bij wet eigenaa van de vondst - de Rijksdienst voor Cultuurhistorisch Erfgoed en de gemeente Roermond. „Iedereen is het er over eens dat dit een vondst is van nationaal belang.Wij hopen dan ook op bijdragen van provincie en Rijk bij het in kaart brengen van de scherven en het zoveel mogelijk bijeenbrengen van losse stukken. Maar het is een puzzel zonder voorbeeld, dus hier hebben we nog jaren werk aan.” Jente van den Bosch hoopt eind dit jaar de database klaar te hebben van de vondst. „Het doel is om de vondst toegankelijk te maken voor het publiek via de website van de provincie Limburg. De fragmenten zelf gaan naar het provinciaal depot in Maastricht.” Van Pol Monumenten, projectontwikkelaar ter plaatse, is opdrachtgever van het onderzoek en heeft enkele tienduizenden euro’s uitgegeven aan de vondst. „Nu is het zaak dat Rijk, provincie en gemeente bijspringen. Je kunt dit niet alleen aan een projectontwikkelaar overlaten. Dit gaat nog eens ’n halve ton kosten”, zegt Van den Bosch. Jente van de Bosch van SOB Research geeft tekst en uitleg bij de unieke collectie glasfragmenten met afbeeldingen van mensen, landschappen, stichtelijke teksten en demonen.
De foto toont de vindplek.
foto’s Jeroen Kuit en SOB
