Hoofdpagina

 

 

Men dacht dat het archeologisch niet interressant was, tot dat de bodem open ging.

Berichten uit de media omtrent de archeologische vondst achter het Commandantshuis Varkensmarkt in november 2016.


Foto's Anita Coenen

Bron: Stichting Ruimte

4-11-2016

Goed, in Weert hebben ze een put uit de vijftiende of zestiende eeuw blootgelegd. Heel mooi! Maar kijk nou eens naar wat hier is gevonden!

Dit is de achterom van het zogenaamde Commandantshuis aan de Markt/Varkensmarkt, waar straks een grote H&M vestiging komt. Bij archeologisch onderzoek daar zijn putten, kelders, en muren blootgelegd waarvan er sommige zouden dateren uit de 13de eeuw. Onze fotograaf Harry Segers maakte er deze schitterende foto.
De enorm rijke vondsten onderstrepen wat we op deze plaats en in ons blad Ruimtelijk al eerder betoogden: dit pand is van enorme cultuur-historische waarde voor Roermond.
Dat de tuin van het Commandantshuis zo'n archeologische Fundgrube blijkt, zal voor menigeen een verrassing zijn. Op de oude kaarten van de stad is immers niets van deze bebouwing terug te vinden.

Stichting Ruimte betreurt dat zo veel van het pand wordt gesloopt. Vrijwel alles wat nog van het oude interieur resteert, wordt straks onzichtbaar verstopt achter systeemwanden, verlaagde plafonds of opgeslagen. Ook met de gevel die straks wordt gerealiseerd, zijn we ongelukkig: het wordt weer de zoveelste pui met heel veel glas. Ook jammer is dat een fraai hardstenen rococo-element dat oorspronkelijk boven de centrale ingang zat, niet wordt teruggeplaatst. Het ligt nu gewoon in de tuin van het Cuypershuis.

Om die reden is Ruimte bij de Roermondse rechtbank in beroep gegaan tegen de verlening van een omgevingsvergunning voor het verbouwen van het Commandantshuis.

 

Bron: Stichting Ruimte

10-11-2016

Waarom was het zo'n verrassing dat in de tuin van het voormalige Commandantshuis zoveel restanten van oude bebouwing werd gevonden? De oudste kaart waarop de bebouwing van de stad nauwkeurig is weergegeven dateert uit 1671 en werd in opdracht van het stadsbestuur gemaakt door Herman Janssen.

De kaart diende om aan te geven hoe groot de schade was van de grote brand die Roermond zes jaar daarvoor (1665) had getroffen. Daarom kleurde Janssen de door brand verwoeste of getroffen huizen met een rood dak, en de andere met een blauw dak. Op deze kaart zien we bij de pijl de oudste voorstelling van het Commandantshuis en de (onbebouwde) tuin.

Het Commandantshuis heeft een rood dak. In dit geval werd daarmee aangeduid dat het hier een nieuwbouw van direct na 1665 betrof, omdat de eerdere bebouwing op die plaats afbrandde. Uit onderzoek van Jan Ruiten bleek dat hier oorspronkelijk niet één maar drie huizen stonden. Twee van die huizen waren eigendom van Gosse van Dulcken, een telg uit een oud patriciërsgeslacht. Na de brand kocht hij ook de derde bouwplaats en liet op het enorme perceel een schitterend nieuw huis bouwen.

Het was een van de meest prestigieuze woonhuizen van Roermond, slechts vergelijkbaar met twee andere particuliere huizen die kort na 1665 verrezen: het huis de Steenen Trappen en het Christoffelhuis. Maar het huis van Van Dulcken lag ook nog eens op een betere plaats: direct aan de Markt, dicht bij het raadhuis (het centrum van de macht) en vlak bij de kathedraal. Niet voor niets probeerde de stadhouder van het Gelderse Overkwartier in 1680 om van dit huis zijn woning te maken. Het was een stadspaleis dat de aandacht trok van iedereen die vanuit de Kraanpoort de stad binnenkwam, zoals het straks de aandacht zal trekken van iedereen die vanuit het DOC nog even naar de stad gaat. Daar mogen we H&M mee feliciteren. Maar om een echte eye-catcher te worden, zal het pand wel zijn oude grandeur en uitstraling terug moeten krijgen.

Bron: Stichting Ruimte

19-11-2016

Archeologe Lieke van Diepen aan het werk op het opgravingsterrein achter het Commandantshuis. Wat de archeologen allemaal boven de grond hebben gehaald, is verbluffend en zal straks misschien nieuw licht werpen op de vroegste geschiedenis van Roermond.

Dat zit zo: In het voorjaar van 1213 werd de stad verwoest door een leger van de Saksische hertog Otto IV. Kort na die verwoesting werd de stad onder leiding van graaf Gerard IV van Gelre opnieuw opgebouwd. Algemeen wordt aangenomen dat Roermond toen als het ware vanaf de tekentafel is ontworpen. Het 'dambordpatroon' van de straten in de binnenstad wijst immers op een planmatige opzet.

Maar... wat nu is gevonden, is weliswaar 13de eeuws maar ligt een heel eind terug van de rooilijnen die in 1213 werden uitgezet. En daar beginnen de raadsels. Zijn de archeologen dan uitgekomen bij restanten van de bebouwing van vóór die tijd? En zo'n enorm dik muurwerk, wijst dat niet op een belangrijk gebouw? Dat is dan een gebouw geweest waar tot nu toe helemaal niets van bekend was. Even verderop staat nog zo'n dikke muur waarvan de verkleurde mergel verraadt dat die dienst heeft gedaan als haardplaats. Maar deze haardplaats is ruim vier meter breed. Te dikke muren voor een gewoon huis, en een enorme haard die je eerder zou verwachten in een kasteel. Het is een raadsel. Wat stond hier?

Bron: Www.erfgoedstem.nl

13e-eeuwse muurfragmenten achter Roermonds Commandantshuis

16 november 2016 • 221 • Door Sebas • Bron: Ingezonden: Stichting Ruimte
Foto: Harry Segers ( HarrySegers.nl )

Opgravingen Commandantshuis.

Bij opgravingen in het centrum van Roermond zijn belangrijke archeologische vondsten gedaan. Archeologen reageren opgetogen op wat ze hebben aangetroffen. “Je trekt als het ware een boek open op een bladzijde waarvan je je niet had kunnen voorstellen dat het zo'n verhaal zou worden,” vertelde een van hen aan de Limburgse omroep L1.
De vondsten, putten en muurfragmenten waarvan sommige dateren uit de dertiende eeuw, zijn gedaan in de tuin van het zogenaamde Commandantshuis, een voormalig stadspaleis aan de Markt. Het grote huis werd direct na de grote stadsbrand die Roermond in 1665 trof, gebouwd. Opdrachtgever voor de bouw was postmeester Gosse van Dulcken, die hier niet alleen woonde maar er ook een belangrijk knooppunt van het internationale postsysteem vestigde.

Cultuur-historisch belang

Het pand is om nog andere redenen van cultuur-historisch belang. Na de dood van Van Dulcken was hier tot 1741 het Hospitaal Generael gevestigd, daarna werd het bewoond door de vertegenwoordiger van de landsheer. Toen in de negentiende eeuw de provincie Limburg werd gevormd, werd er vanuit Roermond druk gelobbyd om niet Maastricht maar Roermond hoofdstad van de nieuwe provincie te maken. Roermond was immers eeuwenlang de hoofdstad geweest van het zogenoemde Overkwartier van het hertogdom Gelre en beschikte over meerdere representatieve gebouwen, waarin de diensten van het provinciale bestuur gehuisvest kon worden. Ook het Commandantshuis werd daarbij (zonder succes) door de Roermondse lobby naar voren geschoven. Tot slot werd hier in 1869 Louis Raemaekers geboren, de politieke tekenaar die tijdens de eerste wereldoorlog wereldberoemd werd. In 1871 werd het enorme pand in tweeën gedeeld, wat afbreuk deed aan de uitstraling. Ook in Roermond zelf waren het belang en de rijke historie van het pand voor velen onbekend.

Verbouwing

De archeologische opgravingen gaan vooraf aan een rigoureuze verbouwing van het pand, waar straks een filiaal van modeconcern H&M wordt gevestigd. Een positieve ontwikkeling daarbij is dat de oorspronkelijke eenheid van het pand wordt hersteld, en dat de oude koetspoort terugkomt. Elke andere verwijzing naar het rijke verleden van dit pand wordt echter zorgvuldig weggestopt achter systeemwanden of verlaagde plafonds. Wat nu nog tuin is, wordt straks een gigantische aanbouw om de winkelruimte te vergroten.

Tegen de plannen is geprotesteerd door de Roermondse Stichting Ruimte. De stichting is ongelukkig met de grote etalagevensters en de schuifpui die in de plannen zijn voorzien, en die volgens haar afbreuk doen aan het monumentale karakter van het voormalige stadspaleis. Ook zou zij graag zien dat een oude deuromlijsting in rococostijl weer wordt teruggeplaatst.

Een door Ruimte ingediende zienswijze werd door de gemeente Roermond afgewezen. De stichting is daartegen in beroep gegaan bij de Roermondse rechtbank.


H&M / Commandantshuis

Bron: Dagblad de Limburger/Gemeente Roermond

De Zweedse modeketen H&M wil een grote nieuwe winkel gaan openen in de binnenstad van Roermond. Het wordt een winkel van maar liefs 2500 vierkante meter en krijgt, in tegenstelling tot de huidige H&M-winkel in de binnenstad, een volledig assortiment voor dames, heren en kinderen. De nieuwe winkel komt rechts naast de Zeeman, in de leegstaande panden van Tin San (Varkensmarkt 1) en Lifestyle (Markt 35). Beide panden worden volledig opgeknapt en verbouwd tot één geheel.

De komst van de H&M in beide panden kan gezien worden als een aanwinst voor de binnenstad van Roermond. H&M is een internationale, bekende publiekstrekker en vestigt zich in twee panden die al jaren leegstonden. Hierdoor is een stuk structurele leegstand in de binnenstad verdwenen, worden twee monumentale panden in ere hersteld en ontstaat er meer dynamiek tussen de binnenstad en het nabijgelegen Designer Outlet Center, omdat de panden op een prominente zichtlocatie liggen voor DOC-bezoekers die de binnenstad inlopen.
De huidige H&M op de hoek Bergstraat-Varkensmarkt zal na de opening van de nieuwe winkel haar deuren sluiten. Wethouder Angely Waaijen liet bij het bekendmaken van de plannen weten dat er diverse gegadigden zouden zijn voor het huidige pand van H&M. Onduidelijk is nog welke winkel er definitief in het pand zal komen.

De panden vormden tot 1871 ook al één geheel. In dat jaar werd het pand opgesplitst in twee wooneenheden. Met het samenvoegen van beide panden wordt de oude situatie dus weer in ere hersteld. Om het pand haar oude uitstraling weer terug te geven, worden de huidige (niet monumentale) gevels gesloopt en vervangen door één brede gevel. Daarnaast wordt de dakgoot van het deel aan de Markt doorgetrokken naar het deel aan de Varkensmarkt, evenals het siermetselwerk onder de dakgoot. Ook wordt de grote dakkapel op het pand aan de Varkensmarkt gesloopt en vervangen door drie kleine dakkapellen, die verspreid over het hele pand worden gerealiseerd. Hierdoor wordt de balans op het dak weer teruggebracht in haar oude staat. De ramen en de hardstenen lijsten aan de Marktzijde worden gelijkgetrokken met de ramen en lijsten aan de Varkensmarktzijde, waardoor ook de raampartijen in het pand weer één geheel vormen. Op de begane grond worden de bestaande puien gesloopt. Geheel rechts keert de koetspoort terug, die er tot 1871 heeft gezeten. De koetspoort zal gebruikt worden als toegang tot het magazijn, de rest van de begane grond wordt voorzien van etalageruiten en een schuifpui als ingang.
Aan de achterzijde van de panden komt een twee verdiepingen tellende aanbouw, waar eveneens winkelruimte in gerealiseerd wordt. Het dak van de aanbouw wordt uitgevoerd als een sheddakenconstructie, zodat er geen ‘platte doos' in het beschermde stadsgezicht ontstaat.

Momenteel loopt er nog een beroepschrift van de Stichting Ruimte tegen de verbouwing van het pand. Ruimte is het niet eens met het ontwerp voor de verbouwing. Ze pleit voor een winkelpui die beter in het historische straatbeeld van de binnenstad past. In een later stadium zal duidelijk worden of dit consequenties zal hebben voor de verbouwingsplannen.