Stichting Ruimte is te gast bij
www.historieroermond.nl
Onderwerp: Zienswijze Natalinitoren.
In De Trompetter van 22 juli 2008 stond het voornemen van uw college aangekondigd om vrijstelling te verlenen van het ter plaatse geldende bestemmingsplan om de bouw van een kantoortoren genaamd “Natalinitoren” aan de Looskade mogelijk te maken. Wij merken naar aanleiding daarvan het onderstaande op:
Herrijzend Roermond
Stichting Ruimte, 6 mei 2008
Aanzet tot een gemeentelijke lijst van objecten uit de Wederopbouwperiode
Geachte heer Van Rey
Gaarne willen we uw aandacht vragen voor het volgende.
Lees verder ....>>>>
Geslaagd Ruimtefeest in Witte Kerkje Voorstad Sint Jacob
Roermond, 4 maart 2008 – Afgelopen zondagmiddag vierde de Stichting Ruimte haar tiende verjaardag met de presentatie van een jubileumboek De luis in de pels, een bundel met beschouwingen over architectuur en monumentenzorg in ruime zin. Ruim tweehonderd mensen genoten in Het Witte Kerkje Voorstad Sint Jacob van een gevarieerd programma. Prof. Marita Mathijsen (Universiteit van Amsterdam) sprak over “Het gekooide verleden” en stelde de slordige wijze aan de kaak waarop de moderne mens omgaat met het verleden. Haar verwijt trof niet alleen de projectontwikkelaar die historische gebouwen lastig vindt en wil afbreken, maar ook de gewone burger die versleten meubels weggooit en schuifdeuren sloopt. Ook de overheid kreeg een veeg uit de pan: die staat toe dat alle winkelstraten, alle voetgangersgebieden er tegenwoordig hetzelfde uitzien. “Stel, je zou een trottoir bouwen op drie meter hoogte dat als een lint door de winkelstraten zou lopen boven de begane grond, en de voetgangers zouden over die stellage lopen, hoeveel mooier en diverser zouden de steden dan zijn,” aldus prof. Mathijsen. Roermond, nu de tweede monumentenstad van Limburg, zou er nummer één van Nederland mee worden!
Wethouder Gerard IJff nam namens het college van B&W het eerste exemplaar van De luis in de pels in ontvangst. Hij sprak de hoop uit dat de Stichting Ruimte en de gemeente spoedig weer op een constructieve manier gaan samenwerken. Vice-voorzitter Leonard Fortuin wees op de woorden die wethouder Jos van Rey onlangs uitsprak: ”De Stichting Ruimte en de gemeente houden van elkaar omdat ze beide van monumenten houden.” Hij leidde uit deze ‘liefdesverklaring’ en uit de woorden van wethouder IJff af dat een nieuwe lente voor de deur zou kunnen staan. Voorzitter Quint Lommen, pas in functie, reikte gratis bundels uit aan gasten, onder andere aan prof. Peter Nissen (die het voorwoord schreef) en stadsdichter Hans van Bergen (voor zijn gedicht ‘Vluchtend erfgoed’). Er was ook muziek, de meest ruimtelijke kunstvorm, door het Ensemble Quantazz onder leiding van John van Schaijik.
De jubileumbundel De luis in de pels (246 blz., meer dan 150 illustraties, zwart-wit en in kleur) kost € 20. Het boek is te koop bij Boekhandel Boom en bij Plantage Books & More (beide in de Neerstraat, Roermond) en bij SBK Kantoor (Hoogstraat, Swalmen). Donateurs betalen € 8 (bij Boekhandel Boom). Donateur kunt u worden voor € 16 per jaar (T: 0475 350 367). U ontvangt dan tevens het kwartaalblad "Ruimtelijk".
Witte Kerkje Voorstad Sint Jacob: Leonard Fortuin, vice-voorzitter van de Stichting Ruimte, presenteert de jubileumbundel. Foto Bert Thomassen.
"De Stichting Ruimte en de gemeente houden van elkaar!". Wethouder Gerard IJff neemt het eerste exemplaar van de jubileumbundel in ontvangst uit handen van Quint Lommen, voorzitter van de Stichting Ruimte. Foto Bert Thomassen.
Wethouder Van Rey onthulde Ruimtepaneel
Roermond, 14 februari 2008 – Donderdagmiddag onthulde wethouder Jos van Rey in de Sint Jansstraat het informatiepaneel dat de Stichting Ruimte heeft aangebracht aan het huis waar vroeger de glazenier Joep Nicolas woonde. De wethouder, bijgestaan door één van zijn paladijnen, stelde vast dat de gemeente en Ruimte in wezen hetzelfde doel hebben: zorg voor de monumentenstad Roermond. Maar hun afwegingen zijn niet dezelfde en leiden tot verschillende uitkomsten. Daarvóór schetste voorzitter Lommen de lange weg die Ruimte moest afleggen om vergunning te krijgen vier schroeven in een monumentale gevel te draaien. Het ontbreken van een dergelijke ‘monumentenvergunning’ noopte de toenmalige wethouder Lodewijk Imkamp (nu aanwezig als belangstellende Roermondenaar) zijn toezegging het paneel te onthullen, in te trekken. Dat was in november 2006.
Het paneel is er een van tien, gemaakt met steun van de ANWB en het Prins Bernhard Cultuurfonds. De andere panelen zijn te zien bij Atelier Thissen (Minderbroedersstraat), Huis ‘De Kar’ (Brugstraat), Prinsenhof (Pollaertstraat), Apotheek Haan (Neerstraat), Kasteel ‘De Tegelarije’, St. Christoffelhuis (Lindanusstraat), Pand Nollen (Godsweerdersingel), Begaardenklooster (Zwartbroekstraat) en de Teeken- en Ambachtsschool (Godsweerderstraat). Er zijn plannen langs de panelen een Ruimtewandeling te organiseren.
Wethouder Van Rey spreekt onthullende woorden.
Links: Quint Lommen, de nieuwe voorzitter van de Stichting Ruimte.
(Foto: Leonard Fortuin, Roermond)
Wethouder Van Rey, diep onder de indruk van het infopaneel dat hij zojuist onthulde, wordt toegejuicht o.a. door ex-wethouder Imkamp.
(Foto: Leonard Fortuin, Roermond)
Neerstraat 27: ‘monument’ voor de monumentenzorg in Roermond
Na de sloop van Neerstraat 21, 29 en 31 stond het gemeentelijk monument met het huisnummer 27 enkele weken fier overeind. Omdat dit pand de status had van gemeentelijk monument mocht het niet worden gesloopt. Voor de andere drie panden daarentegen had de projectontwikkelaar wel een sloopvergunning, op grond van een uitspraak van de Raad van State. Het betrof in alle gevallen laatmiddeleeuwse huizen die door het Monumenten Advies Bureau uit Nijmegen als ‘zeer waardevol’ worden omschreven in de cultuurhistorische analyse en waardestelling (CHAW) die dit bureau in opdracht van de projectontwikkelaar opstelde.
Open Monumentendag in de ' Tweede Monumentenstad van Limburg', zoals de gemeente zich graag afficheert.
Nominaal (qua aantallen monumenten) is dat terecht, maar niet als je naar het belabberde monumentenbeleid kijkt. De gemeente maakt al een tijdje mooie sier op haar eigen site en elders met het juni-Katern van het blad Monumenten. Het zou allemaal koek en ei zijn met de monumenten in Roermond, alsof ondertussen niet het ene monument na het andere wordt gesloopt en regelgeving inzake monumentenzorg wordt uitgekleed. Na de laat-middeleeuwse panden in de Neerstraat die in juli het loodje legden zal binnenkort de muur in de Jesuitenstraat (een rijksmonument, maar wat betekent dat nog in deze tijd?) er aan moeten geloven voor de vaart der volkeren, cq. de appartementencomplexen waar dit college kennelijk bij zweert, bevolkingsteruggang of niet.
Hier de reactie van Stichting Ruimte op het Katern.
Monument moet wijken voor bouwkeet! Gemeente gedoogt.
Door Lucien Jansen en Leonard Fortuin (Stichting Ruimte)
Roermond, juli 2007 -- In de Neerstraat dreunen de slopershamers, historische panden moeten
wijken voor heimachines en een bouwkeet. De Stichting Ruimte heeft geprotesteerd maar de panden niet kunnen redden. Iets wat eeuwenlang oorlogen en branden heeft weerstaan, verdwijnt in een paar dagen. Weer valt de afweging tussen economie en cultuur uit in het voordeel van het snelle geld. De projectontwikkelaar rechtvaardigt de sloop met onzinnige ‘argumenten’, maar krijgt van de gemeente groen licht. Op landelijk niveau is het gedogen in de ban gedaan, in Roermond duurt het voort. Wat is er aan de hand?
De gemeente Roermond heeft een sloop- en monumentenvergunning afgegeven voor panden in de Neerstraat. De monumentenvergunning is overigens nooit gepubliceerd! De vergunning betreft:
o Het Huis met de Steenen Trappen (Neerstraat 33). Hier wordt alleen inpandig gesloopt. Er komen kantoren voor een consultatiebureau en recentelijk is er een bouwvergunning aangevraagd voor een wijziging van de indeling. Een deel van de kantoren komt te vervallen en wordt vervangen door twee appartementen. Ook de zolder wordt anders ingedeeld.
o Het pand Neerstraat 27. Dit huis heeft de gemeentelijke monumentenstatus en mag dus niet worden gesloopt. De Stichting Ruimte heeft de gemeente verzocht ook de panden Neerstraat 21, 29 en 31 op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen. Behalve een ontvangstbevestiging van dat verzoek heeft de gemeente (nog) niet gereageerd, ondanks de wettelijk verplichting dat binnen 10 weken te doen.
Bij de bestuursrechter heeft Ruimte bezwaar gemaakt tegen de sloop- en bouwvergunning. Dat bezwaar is afgewezen. Ruimte is daartegen in beroep gegaan bij de Raad van State. De projectontwikkelaar wist dat uiteraard. Desondanks begon hij op 14 juni met de sloop van Neerstraat 21. Wij hebben toen direct contact opgenomen met de Raad van State. Zonder een zitting te houden, heeft de Raad de sloop stilgelegd tot 4 juli 2007.
Foto Studio ForTekst, Roermond
Op 28 juni heeft de Raad van State ons verzoek behandeld om een voorlopige voorziening in te stellen, hangende de bodemprocedure die we hebben aangespannen. Op de zitting ‘verdedigde’ de advocaat van de projectontwikkelaar dat de sloop al was begonnen, met de volgende ‘argumenten’:
o Neerstraat 21 moest gesloopt worden omdat men anders niet met een heimachine op het achterterrein zou kunnen komen!
o De panden Neerstraat 29 en 31 moesten versneld wijken omdat de aannemer hier zijn bouwkeet moet plaatsen. Elders zou geen plaats zijn!
De eerste bewering is je reinste flauwekul: de opening tussen Neerstraat 21 en Neerstraat 27 was al zo breed dat twee heimachines naast elkaar het achterterrein konden bereiken! Ook het tweede ‘argument’ is om te huilen: historische panden moeten wijken voor een tijdelijke bouwkeet, terwijl er een groot binnenterrein achter ligt.De panden die gesloopt worden zijn panden uit de 16e eeuw. Het Monumenten Advies Bureau uit Nijmegen omschrijft ze in een rapport als ‘zeer waardevol’. Er liggen gewelfde kelders onder en de kapconstructie is uniek. Zowel bij de Rechtbank als bij de Raad van State hebben wij naar dit rapport verwezen. De Raad van State stelt echter dat dit rapport "niet ziet op het bouwplan en derhalve niet als een tegen het advies van de commissie gericht tegenadvies kan worden aangemerkt." Met de ‘commissie’ wordt hier de gemeentelijke cie. Beeldkwaliteit bedoeld. Die was aanvankelijk tegen de sloop en dus vóór restauratie van de panden. Maar na intensief ‘overleg’ tussen commissie, gemeente en projectontwikkelaar bleek de commissie vóór sloop! De gemeente noemt dit ‘voortschrijdend inzicht’, ons lijkt ‘bezwijken voor druk van de projectontwikkelaar’ een omschrijving die dichter bij de waarheid komt.
Volgens de Raad van State had de Stichting Ruimte een ander bureau een tegenonderzoek moeten laten uitvoeren. Helaas ontbreekt ons daar het geld voor. En zo kon het gebeuren dat de projectontwikkelaar een cultuurhistorische analyse en waardestelling liet uitvoeren (waartoe hij wettelijk verplicht is omdat er sprake is van een gemeentelijk monument) en de conclusies daaruit volledig naast zich neerlegt. En de gemeente? Die stond er bij en keek er naar!
Ruimte voor 'Ruimte'.
Wat is ‘Ruimte’?
Ruimte is een stichting die streeft naar behoud en verbetering van het historisch gegroeide karakter van de stad Roermond. Zij stelt zich ten doel de architectonische en landschappelijke kwaliteiten van Roermond en de regio te behouden en te bevorderen. Ruimte heeft meer dan 400 donateurs.
De geldmiddelen van de stichting bestaan uit jaarlijkse bijdragen van donateurs, en uit giften, schenkingen en bijdragen van sponsors.
Waarom ‘Ruimte’?
Ruimte begon in 1996 als een werkgroep van een aantal ‘monumentenfanaten’ die vonden dat het slecht was gesteld met de zorg voor het monumentaal erfgoed in onze stad. Denk aan de talrijke vervallen en al vele jaren leegstaande monumenten, zoals de voormalige muziekschool aan de Swalmerstraat, het witte pand Veldstraat 3/5, de panden Roersingel 3 t/m 6, de Mouterij Limburgia aan de Spoorlaan-Zuid, en het Christoffelhuis aan de Lindanusstraat.
Deze panden wisten vooralsnog aan de slopershamer te ontkomen. Andere gebouwen lukte dat niet, bijvoorbeeld de boerderij ’t Ham (een oude Munsterbezitting!), de Tramremise van de LTM op de gemeentewerf, en de Roodververij in Herten. Ook vielen vele kleinere relicten ten prooi aan nonchalance en gebrek aan interesse. Een sprekend voorbeeld daarvan is de middeleeuwse bestrating van de "gats" aan de Roerkadeuitgang.
Ruimte startte met de uitgave van een kwartaalblad, Ruimtelijk. In maart 1997 werd de werkgroep een stichting.
Wat wil ‘Ruimte’?
De stichting Ruimte zou graag zien dat monumentale panden waar mogelijk gerestaureerd worden en weer een functie krijgen in het leven van onze stad. Tevens vinden we dat cultureel erfgoed in ruime zin met respect behandeld dient te worden; het gaat niet slechts om (monumentale) panden maar ook om historische structuren, ‘stadsaankleding’ en archeologie.
Daarnaast vraagt Ruimte aandacht voor moderne vormgeving. Architectuur hoeft niet alleen functioneel (en dus lelijk?) te zijn. Stadsschoon weerspiegelt zich in het oude én in het nieuwe. Ruimte wil zeker niet "alles bewaren", maar wel voorkomen dat er onoordeelkundig en zonder cultuurhistorische waardeanalyse wordt gesloopt. Daarom dringen wij al jaren aan op een inventarisatie van alle panden van vóór 1850. Een toezegging uit 1991 heeft de gemeente nog steeds niet gehonoreerd.
Roermond wil zich als tweede monumentale stad van Limburg profileren; in de praktijk blijken economische motieven meestal doorslaggevend voor het handelen van de gemeente. Aan ons de taak het cultuurhistorisch erfgoed onder de aandacht te (blijven) brengen.
Wat doet ‘Ruimte’?
Vier elementen zijn belangrijk voor onze stichting:
- Actie voeren voor behoud van bedreigde monumentale objecten en ander historisch erfgoed.
- De gemeente aansporen een beleid te voeren dat gericht is op het behoud, de restauratie en het hergebruik van monumentale panden.
- Het ‘monumenten- en architectuurbewustzijn’ stimuleren bij overheid, projectontwikkelaars en burgers, o.a. door onze deelname aan Open Monumentendag en Dag van de Architectuur, en door toekenning van ons Ruimte-Keurmerk.
- In overleg met verwante organisaties onze doelstellingen dichterbij brengen.
Met Ruimtelijk, ons kwartaalblad, houden wij onze donateurs op de hoogte van onze werkzaamheden en plannen. En van de resultaten! Het bestuur draagt de eindverantwoordelijkheid voor de inhoud. De redactionele verantwoordelijkheid is vastgelegd in een redactiestatuut.
‘Wapenfeiten’
Het meest sprekende resultaat van onze jarenlange inspanningen betreft het in september 2003 geopende winkelcentrum Roercenter in de binnenstad. Met succes hebben we afbraak en ongewenste architectuur weten tegen te houden. In overleg met betrokkenen is nu een winkelcentrum gerealiseerd met een parkeergarage en 28 appartementen. Het unieke pand van Cillikens-Dreessens, inclusief een deel van de werkplaats en de opslagtoren, bleef bewaard. Het is samen met monumentale panden aan de Roersingel geïntegreerd tot een complex met eigentijdse uitstraling.
Monumentenoverleg
Sinds 1999 zit de stichting Ruimte om de zes weken aan tafel met de gemeente, de Stichting Rura, het Cuypersgenootschap, de Bond Heemschut, de Stichting Open Monumentendag en een lid van de gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Kwaliteitszorg. Zaken op het gebied van ruimtelijke ordening en monumentenzorg komen daar aan de orde: Roerdelta, Buitenop, Designer Outlet Center, Singelring, restauraties, et cetera. Het overleg heeft een adviserend karakter: de gemeente beslist. Aan ons de taak ervoor te zorgen dat de economische belangen niet altijd voorrang krijgen.
Ruimte-Keurmerk
In 1998 heeft Ruimte een prijs ingesteld, het Ruimte-Keurmerk. Dat bestaat uit een schild en een oorkonde. Hiermee belonen wij initiatieven van particulieren of instellingen die bijdragen tot het stadsschoon, of dat nu monumentaal oud is of moderne architectuur. Tot nu toe is een Ruimte-Keurmerk uitgereikt aan:
• de gerenoveerde St. Josefschool te Asenray (1998);
• het accommodatie-centrum ‘De Staete’ in de Steegstraat (1998);
• het voormalige Klein College in de Munsterstraat (1999);
• het voormalig politiebureau aan de Hamstraat (2000);
• de galerie Anne Belle in de Munsterstraat (2000);
• het woonhuis Pelserstraat 2 (2000);
• het woonhuis Schilbergsweg 13 in Leeuwen (2001);
• het kantoorgebouw ECI-1 (2002);
• de voormalige apotheek Haan in de Neerstraat (2004)
• de villa ‘Graeterhof’ in Swalmen (2006);
• het Sint Christoffelhuis in de Lindanusstraat (2006);
• het woonhuis Voorstad Sint Jacob 3 (2006).
Kiwanisprijs
In oktober 2000 heeft Ruimte de tweejaarlijkse Kiwanis Cultuurprijs ontvangen, als blijk van waardering voor de manier waarop wij ons inspannen voor monumentenzorg en architectuur.
Toekomst
Roermond is vanzelfsprekend nooit af. Zorg voor het culturele erfgoed blijft nodig. We hebben nog veel ideeën en wensen voor de nabije en verdere toekomst, zoals:
- Er voor waken dat in het Singelproject niet alleen de verkeersfunctie aandacht krijgt.
- Deelnemen aan overleg over de herinrichting van de Roerdelta.
- Het zichtbaar maken van (delen) van de oude vestingwerken die nog onder de grond liggen, aan de Pastoorswal en de Wilhelminasingel.
- Een creatieve opwaardering van het kwartier rond Kathedraal en Roerkade.
- Meer aandacht voor archeologie, in samenwerking met Rura.
- Een gemeentelijk monumentenbeleid dat de grote kansen van Roermond als monumentenstad en Belvédèrestad benut.
Donateur van ‘Ruimte’?
Wenst u op de hoogte te blijven van onze plannen en daarnaast te genieten van bijzondere foto's van markante en bijzondere plekken in de stad? Of van beschouwingen over bekende en minder bekende plekken in de stad? Of wilt u onze mening weten over plannen van gemeente en projectontwikkelaars? Geef u op als donateur door minstens € 16,- over te maken op postbanknummer 76.25.876 onder vermelding van: “Abonnement Ruimtelijk” én al uw adresgegevens. U krijgt dan ons kwartaalblad Ruimtelijk, het enige echte monumentenblad voor Roermond, thuisbezorgd. Ook is het mogelijk het donateursschap als een uniek cadeau te gebruiken.
Contact
De stichting Ruimte heeft een bestuur. Daarnaast functioneren er vaste en tijdelijke commissies.
De redactie van Ruimtelijk is een vaste commissie.
Secretariaat:
Wijershoflaan 31
6042 NK Roermond
T: 0475-350 367
F: 0475-690 034
E: stichtingruimteroermond@kpnplanet.nl
Redactie Ruimtelijk:
Bachstraat 112
6044 SN Roermond
T: 0475-322 618
E: bertthomassen@hetnet.nl
Idee en tekst: Leonard Fortuin
Foto’s: Peter Wijnands e.a.
Maart 2006
