'Draaiorgel hoort bij de kermis'

Bron: De Limburger maandag 23 mei 2005
Bas Poell

Roermond - Een kermis zonder draaiorgel is natuurlijk niet compleet. De historische band tussen de twee kwam zaterdag op de zomerkermis in Roermond volop tot leven. Tijdens het tweede draaiorgelfestival vormden elf draaiorgels een nostalgische schakel tussen de vijf kermispleinen.

Hij is 75 jaar en naar eigen zeggen ,,stokdoof''. Wie Chris Saedt uit het Gelderse Groesbeek deze middag aan de Neerstraat aan het werk ziet en hoort vertellen over zijn grootste passie, kijkt daar niet vreemd van op. De bejaarde Chris staat al ruim vijftig jaar achter een kermisorgel dat een enorme hoeveelheid decibellen produceert. ,,Wat zeg je? Nee, nee. Ik ben niet doof geworden van de muziek'', zo probeert hij een ouverture van Rossini te overstemmen. ,,Dat is een familiekwaaltje.''

Met z'n orgel - een authentieke Wrede uit 1923 gebouwd door de firma Wrede uit Hannover - reist Chris nog wekelijks langs bruiloften, begrafenissen, bejaardenhuizen en...kermissen, zoals vandaag in Roermond. De jaarlijkse zomerkermis in de bisschopsstad is gecombineerd met een heus draaiorgelfestival, dat voor de tweede keer is georganiseerd door de landelijke Kring van Draaiorgelvrienden. De hypermoderne attracties op de vijf kermispleinen zijn door elf klassieke kermis-, straat- en handorgels met elkaar verbonden. Stuk voor stuk juweeltjes die oude tijden in de binnenstad doen herleven. Het kermisorgel van Chris Saedt kwam in 1949 via het Leger des Heils en de familie Gigengack uit Hengelo in het bezit van z'n vader. ,,Dat was een echte kermisman. Hij had dit orgel op de kermis in Mook jarenlang in de draaimolen staan. In 1952 ben ik er achter gekropen. De kermissen stonden in die naoorlogse tijd nog vol met draaiorgels die elkaar allemaal probeerden te overstemmen. Geweldig.'' Een retorische slotvraag: is uw orgel te koop? Antwoord: ,,Wat denk je zelf?''

Het waardevolle familiebezit trekt in Roermond veel bekijks. Jongere kermisgangers vergapen zich aan het technisch vernuft van de Duitse orgelbouwer, ouderen laten zich meeslepen door de nostalgische orgelklanken. Terwijl de zon de straten laat blinken en de kermispleinen langzaam volstromen, struint Nico Engels door de binnenstad om alle draaiorgels op de gevoelige plaat vast te leggen. Zo 'schiet' de 71-jarige Roermondenaar exemplaren van de vermaarde orgel- en kermisfamilies Kunkels en Hinzen, een 37er Ruth straatorgel van de firma Ruth&Sohn uit het Duitse Waldkirch en twee kleine handdraaiorgels van Jan en Truus de Rijk uit Heel. ,,Als ik draaiorgelmuziek hoor, komt de herinnering aan mijn jeugd weer boven. De ouderwetse kermis met de zweefmolen en de carrousel. Machtig mooi. Ik voel me weer dat kleine jongetje dat met open mond voor het draaiorgel staat. Genietend van die typische klanken en al die bewegende poppetjes. Draaiorgels horen gewoon bij de kermis'', vindt Engels.

De meest excentrieke en kleurrijke verschijning deze middag is Margriet Goedhart uit Horn. Gehuld in een zigeunerachtige carnavalscreatie sjouwt ze door de stad met een handorgel dat luistert naar de naam 'De Levensgenieter'. ,,En dat is precies wat ik ben. Ik ben een vrijbuiter. Als m'n ouders vroeger op me mopperden, riep ik gelijk dat ik m'n koffers pakte en nooit meer terugkwam'', lacht de Hornse, die tien jaar geleden in de ban van het draaiorgel raakte en nu regelmatig optreedt in concertzalen.

,,Dit orgelfestival in combinatie met de kermis is in één woord fantastisch. Ik ben helemaal wild van deze muziek en vind het heerlijk om een glimlach op iemands gezicht te toveren.''

Haar 'Levensgenieter' is behangen met allerlei toeters en bellen, maar de meest prominente plek is gereserveerd voor haar pluchen circusaapje 'Bolleke'. ,,Die heb ik vernoemd naar de tijd dat ik nog meer dan honderd kilo woog en de mensen me Bolleke noemden'', vertelt ze zonder blikken of blozen, terwijl ze de panelen achter op het orgel bedient. ,,Kijk, nu gaan z'n ogen knipperen. En nu neemt-ie z'n hoedje af. Genoeg? Zeg het maar. Ik kan ook een waterstraal uit Bollekes neus laten komen.''

Weer een Draaiorgel Festival in Roermond!
Zaterdag 21 mei 2005

Met grote blijdschap maken wij de geboorte van een nieuw Draaiorgel Festival bekend.
Na het overweldigende succes van het eerste Draaiorgel Festival vorig jaar, heeft het organisatiecomité unaniem besloten hier een regelmatig terugkerende Festival van te gaan maken.

In eerste instantie werd er aan een tweejaarlijks Festival gedacht. Rekening houdend met het festival van het Draaiorgel Museum te Utrecht dat alle oneven jaren plaats vindt werd besloten het Roermondse Draaiorgel Festival alle even jaren te houden. Daarna besloot men in Utrecht hun festival naar de even jaren te schuiven. Daardoor zagen wij ons gedwongen naar de oneven jaren te verhuizen. Als leuke bijkomstigheid voor de orgelliefhebbers heeft Roermond daardoor ook dit jaar weer (dus twee aaneengesloten jaren) een Draaiorgel Festival! Vanaf nu zal er dus ieder ONEVEN JAAR een Draaiorgel Festival in Roermond plaats vinden.

Het leek het organisatiecomité leuk om eens een Festival samen met de Roermondse zomerkermis te kunnen organiseren. Dit vanwege de historische band tussen de kermis- en draaiorgelfamilies. De kermis zal over 5 pleinen verspreid worden en de draaiorgels zullen een lint gaan vormen tussen de diverse pleinen.

Hoe het allemaal begon.

Na de publicatie op onze site ( www.historieroermond.nl ) over de Roermondse Draaiorgel- en Kermisgeschiedenis, waar bij wij dankbaar gebruik hebben gemaakt van de hulp van de Kring van Draaiorgelvrienden, kwam het volgende mailtje bij ons binnen: Lees verder.........

Wij kijken terug op een succesvol Draaiorgelfestival Roermond 2004.

Kijk U even mee........!

Draaiorgelfestival op VOX Tv

Een kakofonie van orgelgeluiden vulde gistermiddag de binnenstad van Roermond. De één kon het draaiorgelfestival meer waarderen dan de ander.
Hij zit in een laag stoeltje voor een draaiorgel aan de Neerstraat in de binnenstad van Roermond. Nee, hij is niet de eigenaar van het instrument. ,,Was dat maar zo'', zegt de Johan Leguijt die speciaal voor het orgelfestival vanuit Alphen aan de Rijn naar Roermond is gekomen.
Leguijt is liefhebber. ,,De klankkleur vind ik mooi. Ook de verschillende soorten klanken. Er zijn per jaar zeker tien van dit soort festivals, die ik echt niet allemaal bezoek want dan krijg ik problemen thuis. Maar hier staan vandaag niet alleen straatorgels, maar ook de echte kermisorgels. En die zijn imposanter qua klank.''
De achttienjarige Yvonne, een weekendhulp in een schoenenzaak aan de Steenweg, heeft een andere mening: ,,Ik vind het verschrikkelijk, echt verschrikkelijk. Ze gaan altijd pal voor de zaak staan, zodat je je klanten niet eens meer kan verstaan. Is het een festival? Oh, daar wist ik niets van.''
Harrie Lutgens staat met zijn orgel op de Neerstraat voor het pand van de doe-hetzelfzaak. ,,Ik trek er bijna nooit op uit met mijn orgel. Ik ben kermisexploitant en heb er de tijd niet voor. Maar nu het seizoen voorbij is, kan het wel. Het is voor mij een combinatie van romantiek en muziek. Vroeger toen ik als kind in bed lag in de woonwagen, hoorde ik altijd de muziek van de kermisorgels om me heen. Dat was prachtig. Op deze manier probeer ik dat in ere te houden.''
Jan van Dinteren uit Geleen komt voorbijgelopen. Hij is veertig jaar bestuurslid geweest van de Kring van draaiorgelvrienden. Hij kan met recht een apostel genoemd worden van wat anderen lelijke hoempa-muziek noemen. ,,Waarom is deze muziek mooi? Ja, niet dat ik het er mee wil vergelijken, maar waarom zijn de schilderijen van Rembrandt mooi? Je kan het niet uitleggen. Het draaiorgel is een beetje in de marge terechtgekomen. Je zal het op de kermis niet meer aantreffen omdat de jongeren er niet naar kunnen luisteren. Maar het is in elk geval een cultuurgoed dat behouden moet blijven. En dan heb ik het met name over de echte mooie draaiorgels zoals die hier vandaag staan.''
Thieu en Truus Janssen uit Nederweert genieten op een bankje voor de Munsterkerk. Het wat moderne orgel met de ingebouwde trekharmonica's aan de andere zijde van het plein hebben ze bewust links laten liggen. Ze zitten voor het traditionele orgel De Korsikaan. Truus: ,,Het is de melodie, die is veel vlotter en losser dan de moderne muziek. Je krijgt er de kriebels van. Ik zou hier willen dansen als ik het nog kon.''

Een kleurplaat aangeboden door de Kring van Draaiorgelvrienden

Met dank aan TWMultimedia
Poster en Logo Han Ruijs
Webdesign THWebbeheer